Polonya’da Yaşam Maliyetleri

Sevgili Okurlar;

Polonya, bildiğiniz üzere Avrupa Birliği ülkesi olmasına rağmen para birimi olarak Euro’ya henüz daha geçiş yapmamış ve kendi para birimini kullanmaktadır. Polonya’nın para birimi złoty (PLN)’dir. Złoty, altın anlamına gelmektedir. Ekim 2017’de Polonya’ya geldiğimizde 1 PLN = 1 TRY idi; fakat geçen bu süre içerisinde Türk Lirası, gün geçtikçe Polonya Złoty’si karşısında değer kaybetmektedir. Şuan bu yazıyı yazarken güncel kuru kontrol ettiğimde 1 PLN = 1.64 TRY civarına denk geldiğini görmekteyim.

Polonya’da Yaşam Maliyetleri isimli bu yazımda ev kiraları, toplu taşımadaki bilet fiyatları, öğrenci yurtları ile ilgili ortalama yaşam maliyetlerinden bahsedeceğim.

Polonya’da Yaşam Maliyetleri – Ev kiraları veya Öğrenci Yurtları ne kadar?

Varşova, başkent olması sebebiyle özellikle ev kiraları Polonya’nın diğer şehirleri ile kıyaslandığında biraz pahalıdır. Eğer öğrenci iseniz yurtlarda, paylaşımlı evlerde, stüdyo dairelerde konaklama imkanınız mevcuttur. Aile olarak geldiyseniz stüdyo daireden başlamak üzere 1+1 veya 2+1 şeklinde devam eden ve tabi bütçenize göre de değişen daire seçenekleri mevcuttur.

Öğrenci Yurtları

Öncelikli olarak size yurtlardan bahsetmek isterim. Öğrenci olarak Polonya’ya geldiğinizde ve bir üniversiteden kabul aldığınızda, okul size öncelikli olarak kendi yurdundan oda kiralama konusunda yardımcı olmaktadır. Yurt oda fiyatları aylık 300 złoty’den başlamaktadır. Bazı yurt odalarında mutfak oda içindedir, bazı yurtlarda da mutfak ortaktır; yemeğinizi siz kendiniz yapıyorsunuz. Yurtlarda çamaşır hizmeti de bulunmaktadır; fakat bu ihtiyaçlarınızı yine siz kendiniz karşılamak zorundasınız. Eğer çamaşır, bulaşık, yemek, temizlik gibi günlük işleri yapmak istemezseniz daha lüks yurtlar da mevcut. Buna karşılık fiyatları da haliyle yüksektir. Oda kiralamak isterseniz de 5 veya 6 odası olan bir evin bir odasını tek başınıza veya ortak arkadaşlarınızla da kiralayabilirsiniz. Bu da yurt gibi uygun fiyatlı olabilir sizin için.

Daireler

Gelelim apartman dairelerine… Çoğu evler 1+1 şeklinde ve eşyalıdır. Bu evler, komünizm döneminden kalma binalar olmakla birlikte, yeni yapıda evler de vardır. Evler genelde 40 ile 50 metrekare civarındadır. Çok büyük evlerde, çok eşya alarak yaşamayı tercih etmiyorlar. Örneğin, bizim kültürümüzdeki gibi sadece misafir geldiği zaman açılan ve kullanılmayan bir odaları yok veya eşya üstüne eşya alarak yaşam alanlarını da daraltmıyorlar. Eşya, bizdeki gibi bir amaç veya gösteriş unsuru değil; sadece bir araçtır.

Ev Kiralarına Dahil Olanlar

Aylık ev kiralarına sıcak su, soğuk su, ısınma, “admission fee” denilen yönetimsel giderler (aidat), evdeki tüm eşyalar (buzdolabı, TV, bulaşık makinesi, çamaşır makinesi, yatak, koltuk takımı, mutfak eşyaları, vs. ne varsa); eğer güvenlikli bir sitede kalıyorsanız güvenlik de aylık verdiğiniz kiranın içersine dahildir. Verdiğiniz kira içerisine elektrik faturası dahil değildir; aylık elektrik tüketiminizi kullanım miktarınıza göre siz karşılıyorsunuz.

2 kişilik bir aile olduğumuz için güvenlikli bir sitede 1+1 dairede konaklamaktayız. Yaşadığımız dairede a’dan z’ye her şey mevcut, iyi kalitede eşyalarla donatılmış, bakımlı, genişçe bir balkonu ve hatta orman manzarası olan yaşadığımız daireye aylık 2.250 złoty vermekteyiz. Her binada ısınma, merkezi sistemdir ve binalar yalıtımlıdır. Kış Ayları’nda hava sıcaklığı -21 dereceyken bile evde kısa kollu ile dolaşmanız mümkündür. Şunu da ek olarak belirtmek isterim ki; güvenlikli bir sitede oturmuyor olsanız bile her bina girişinde şifre bulunmaktadır; oturduğunuz daire numarasına göre şifre kodlayarak giriş yapmaktasınız ve binanın girişine göre bu şifreyi iki ayrı girişte kodlayarak dairenize çıkış yapmaktasınız (ilki bahçeye girişte, ikincisi de binaya girişte). Bu sebeple güvenlikli sitede konaklamasanız da bina ve can güvenliğiniz hali hazırda mevcuttur. Hemen hemen her binaların arasında çocuklar için park veya oyun alanları da bulunmaktadır.

Polonya’da Yaşam Maliyetleri – Temel gıdalar ne kadar?

Alışveriş yapabileceğiniz birçok market zinciri bulunmaktadır; Biedronka, Lidl, Auchan, Tesco, Carrefour gibi büyük marketler bulunmaktadır ve hemen hemen her gün de bu marketler promosyon uygulamaktadır. Promosyon olmasa da bile et, zeytinyağı, tavuk, patates, soğan, vs. gibi temel gıdaların fiyatı uygundur. Aşağıda sizler için Polonya’nın kendi marketlerinden fiyatlarıyla birlikte bir liste oluşturmaya çalıştım.

Not : Aldığınız her ürünün üreticisi ile mail yoluyla veya telefon yoluyla iletişim kurabilirsiniz. Etiketlerde yazan ürün içeriklerini detaylı olarak sormanız mümkündür ve bu konuda asla usülsüzlük yapamazlar; çünkü cezayi yükümlülüğü mevcuttur.

Temel gıda fiyatları;

1 kg et : 19,97 złoty (indirimde olduğu zaman ise kilosu 13 ile 14 złoty’ye kadar düşmektedir.)

1 kg tavuk but : 2,99 złoty

1 lt ayçiçek yağı : 4,69 złoty

1 lt zeytinyağı : 14,00 złoty

1 kg patates : 1,99 złoty (indirimde olduğu zaman ise kilosu 0,60 ile 0,85 złoty’ye kadar düşmektedir.)

1 kg soğan : 2,79 złoty

1 kg şeker : 1,99 złoty

1 kg un : 1,35 złoty

1 kg domates : Fiyatı 5 – 8 złoty arasında değişmektedir. (indirimde olduğu zaman ise kilosu 3,75 złoty’ye kadar düşmektedir.)

1 kg salatalık : 5,99 złoty (indirimde olduğu zaman ise kilosu 2,99 złoty’ye kadar düşmektedir.)

10’lu yumurta (Büyük) : 6,49 złoty

10’lu yumurta (Orta) : 5,99 złoty

1 lt günlük süt : İçindeki yağ oranı %3,2 – 1,99 złoty

1 lt günlük süt : İçindeki yağ oranı %2,0 – 1,89 złoty

1 kg doğal yoğurt : 3 złoty

1,5 lt’lik 6’lı şişe su : 8,89 złoty (bu fiyat, kullandığınız suyun markasına göre değişmektedir; markalar değiştikçe fiyatlar da değişmektedir.)

1 adet margarin : 2,45 złoty

380 gr doğal ekmek : 2,99 złoty

1 kg kuru fasülye : 10 złoty (indirimde olduğu zaman ise kilosu yarı yarıya düşmektedir.)

1 kg nohut : 7,38 złoty

1 kg kırmızı mercimek : 7,38 złoty

1 kg domates salçası : 11,27 złoty

1 kg muz : 3,19 złoty (hatta bazı marketlerde veya manavlarda kışın 1 veya 2 złoty’ye sattıklarını da gördüm.)

Bunun haricinde Varşova’da üç ayrı yerde Türk Marketi bulunmaktadır. Türkiye’deki hemen hemen her ürünü Türk Marketi’nde bulabilirsiniz. Burada satılan ürünler Türkiye’den gelmekle birlikte fiyatları Türkiye’ye kıyasla pahalıdır. Örnek vermek gerekirse 250 gr keçi peyniri 35 złoty, 500 gr sosis 11,50 złoty, 1,5 kg siyah zeytin 38 złoty, 1 kg Çaykur siyah çay 48 złoty, 320 gr biber salçası 10 złoty’ye satılmaktadır.

Yurtdışı’nda etlere nasıl güveneceğiz?

Bildiğiniz üzere inancımız gereği etin helal olması bizim için önemlidir. Yurtdışı’ndayken et satın aldığınızda paket üzerinde KOSHER sertifikası, damgası, yazısı, vs. olmasına dikkat etmenizi tavsiye ederim. Bu sertifika, helal sertifikalardan daha güvenilirdir; çünkü denetimi ve kriterleri vardır. Helal sertifikalar gibi parasını bastırıp alabileceğiniz sertifika değildir. Helal sertifikası olup da eşek veya at eti satanlar olabilir; fakat KOSHER sertifikası olan bir ette asla usülsüzlük yapamazsınız. KOSHER damgası olan etler, bizdeki gibi kanı akıtılarak kesilen etlerdir. Bu sertifikayı Yahudi inancına sahip kuruluş çıkartmıştır; fakat Yahudi inancına sahip kişiler de bizim gibi domuz eti yemez ve O’nlarda da helal ve haram et ayrımı vardır. Yurtdışı’nda et yerken, bu sertifikayı göz önüne alabilirsiniz. Onun haricinde Türk kasaplarında kendiniz de kestirebilirsiniz.

Polonya’da Yaşam Maliyetleri – Toplu taşımada bilet ve kart fiyatları ne kadar?

Varşova, toplu taşımada Polonya’nın en pahalı şehirlerinden biridir. Metro hariç, tüm toplu taşımalara biletsiz de binebilirsiniz; fakat rastgele zamanlarda denetim mevcuttur. Bu denetime biletsiz veya kartsız yakalandığınızda 150 ile 270 złoty arasında değişen para cezaları mevcuttur. İnsanların devlete, devletin de halka ve birbirlerine güveni vardır. Bu sebeple denetim olmadığı zamanlar da bile biletsiz veya kartsız toplu taşımalara binen insanları göremezseniz. Bunun haricinde otobüslere Türkiye’deki gibi ön kapıdan sırayla bilet veya kart okutarak giriş yapılmıyor. Otobüsün herhangi bir kapısından binip biletinizi veya kartınızı okutabileceğiniz cihazlar mevcuttur.

Toplu taşımaya binerken insanların birbirine olan saygısı gereği, siz inmeden binmeye çalışan kişilere asla denk gelmezsiniz. Herkes sırasına göre biner; hatta kapılar açıldığı zaman toplu taşımaya binen kişi önce inen kişi var mı diye bakıp sonra araca binmektedir.

Toplu taşıma fiyatlarına geri dönecek olursak, şehir iki bölgeden oluşmaktadır; şehir merkezi ve uzak bölge olarak. Aşağıda verdiğim liste, şehir merkezine ait fiyatlardır.

Fiyatlar şu şekildedir;

25 dakikalık tam bilet : 3,40 złoty

25 dakikalık indirimli bilet : 1,70 złoty

75 dakikalık tam bilet : 4,40 złoty

75 dakikalık indirimli bilet : 2,20 złoty

Aylık kartın 30 günlük tam dolum ücreti : 110 złoty

Aylık kartın 30 günlük indirimli dolum ücreti : 55 złoty

Aylık kartın 90 günlük tam dolum ücreti : 250 złoty

Aylık kartın 90 günlük indirimli dolum ücreti : 175 złoty

Burada dikkat edilmesi gereken bir noktaya dikkat çekmek istiyorum. Bilet satın aldığınızda toplu taşımalardaki makinelere okutmanız gerekmektedir. Okuttuğunu zaman biletin geçerlilik süresi makine tarafından biletin üzerine yazılarak size geri verilir.

Aylık Kart

Aynı şekilde aylık kartınız varsa, dolum yaptığınız zaman bir kereye mahsus bindiğiniz toplu taşımaya bu kartı yine okutmanız gerekmektedir ki; kartınız aktif hale gelsin. Bu aylık kartları bir kere okuttuğunuz zaman ne zamana kadar geçerli olduğu ekranda size yazar. Geçerlilik tarihinin son gününe kadar toplu taşımaya bindiğinizde her seferinde okutmanıza gerek yoktur. Bu aylık kartları toplu taşıma içerisinde okutmazsanız, kartınızı yeni doldurmuş olsanız bile kartınızı okutmadığınız zaman aktif olmayacağı için denetime yakalandığınızda bu da ceza almanıza sebep olan nedenlerden biri olabilir.

Şehirlerarası yolculuk yapmak isterseniz de uzun mesafe trenleri veya FlixBus gibi özel otobüs şirketlerini de kullanabilirsiniz. Örneğin, biz Varşova’dan Wrocław’a FlixBus ile seyahat ettik. İki kişi, gidiş – dönüş olmak üzere 100 złoty ödedik. Kampanya olduğu zaman bu fiyat, daha da aşağılara düşmektedir. Aynı otobüs ile Çek Cumhuriyet’i gibi sınır Ülkeleri’ne de rahatlıkla gitmeniz mümkündür; tabi bunun için vizenizin veya oturum kartınızın olması gerekmektedir.

*

Şu güzel sözle yazımı sonlandırmak isterim:

“Ekonomik yaşamın faaliyet ve canlılığı, ancak ulaşım araçlarının, yolların, trenlerin, limanların durumu ve derecesiyle orantılıdır.”
1922 (Atatürk’ün S.D.1, s. 221)

Bir sonraki yeni yazımda görüşmek dileğiyle; sevgiler…

Pınar Kaya